Tayfûr Ebû Yezîd el-Bûstâmî

Bayezid-î Bistâmî'nin Şâhrûd yakınlarında Bistamdaki Türbesi

Doğumu : 804
Doğum yeri : Bistam, Semnan Eyaleti, Iran
Ölümü : 874 - 877/878
Ölüm yeri : Bistam
Okul/gelenek : Sufilik, Tasavvuf, Vahdet-i Vücud
İlgilendikleri : Kamusal tanrıcılık, Mistik Felsefe
Etnik köken : İranlı Türk (Türkmen)
Çağ : Samanîler öncesi Tahirîler devrî
Bölge : İran, Horasan, Türkistan
Mezhep : Ehl-i Sünnet ve Ehl-i Beyt inancı
Fikirleri : İslâmî Mistisizm / Panenteizm

•     Şûkr/Vecd (Bâyezid-î Bistâmî) (Dinî Coşkunluk/Sarhoşluk)
•     Murakabe:

                  1-Fenâ Fî’Allah
                  2-Bekâ Bî’Allah

•     Keşf
•     Nûr
•     Seyru Süluk
•     Letâif

                  1-Kalb,
                  2-Ruh ve Sır: Âyân/Rûh-î İnsân,
                  3-İkfâ (Nûkte-î Vâhîde) ve Khâfi (Gizemli, akıl sır ermeyen küçük ama önemli ayrıntı): Sabite (Rûh-î Âzâm),

• Nefs (Yedi mertebeden müteşekkildir)

            1-Emmâre (Hâkîm/Emreden nefs),
            2-Levvâme (Kendi kendini suçlayan nefs),
            3-Mûtmaînne (Tatminkâr, tatmin olan nefs),
            4-Mûlhîme (İlhâmlı, esinlenen nefs),
            5-Râzîyye (Allah'tan gelen herşeye razı olan, memnûn olan nefs),
            6-Merzîyye (Lâtif, iyi ahlâk sahibi, hoşgörülü, ve memnûniyyet veren nefs),
            7-Nefs-i Kâmile (Olgun/Seçkin, Saf/Temiz nefs) 

• Kalıb

Etkilendikleri:     Muhammad, Ebu Bekr-i Sıddık, Salmân-ı Fârisî, Kâsım bin Muhammed, Cafer-i Sadık, Ebu Musa Câbir bin Hayyan, Zünnun-ı Mısri, Musa el-Kâzım, Ali er-Rıza

Etkiledikleri:       Hallâc-ı Mansûr, Ebû’l Hassan Kharakânî, Ebû’l Kâsım Gûrganî, Ebû Sa’îd Ebû’l Khayr, Ebû 'Ali el-Fermâdî, Ebû Yakûb Yûsuf Hamdanî, Abdülkâdir Geylânî, Sanâ’î, Ferîdüddîn-i Attâr, Baha-ûd-Dîn Zekeriyâ, Hoca Ahmed Yesevî, Abdulhalik-ıl Güjdevani, Mûhy’îd-Dîn ibn’ûl Arabî, Şems-î Tebrizî, Kutb'ûd-Dîn Haydar, Mevlânâ Celâleddîn Rûmî, Hacı Bektaş Veli, Taptuk Emre, Sultan Veled, Ali Râmitenî, Yunus Emre, Şah-ı Nakşibend, Fazl?Allâh Esterâbâdî (Nâimî), Nesîmî, İmâm-ı Râbbânî, Şeyh Galib, Muhammed İkbal

Önemli çalışmaları:     Horasan Melâmetîliği

•     1-Şeriât Kapısı
•     2-Tarikât Kapısı
•     3-Hakikât Kapısı
•     4-Mârifet Kapısı (Gnostisizm / Mârifetullâh (İrfân/Gnosis))
•     5-İhsan

http://tr.wikipedia.org